Hoewel we het misschien niet op elk moment van de dag herkennen, stoppen onze honden nooit met leren. Ze creëren onophoudelijk nieuwe associaties, leren welk gedrag welke reacties veroorzaakt en begrijpen zo de beste, meest efficiënte manieren om te krijgen wat ze willen of nodig hebben.
Door het voortdurend opbouwen van verbindingen kan de dagelijkse training ingewikkelder lijken dan veel eigenaren aanvankelijk dachten. Elke beweging en interactie kan betekenisvol zijn, waardoor het cruciaal is om te waarderen hoeveel we onze honden bij elke beurt belonen en straffen om hun gedrag vorm te geven. Aan de andere kant opent het ook voorheen ongeziene mogelijkheden.
Dat is het uitgangspunt van het Premack-principe. In de jaren vijftig presenteerde psycholoog David Premack zijn theorie hierover gedrag met een hoge waarschijnlijkheid versterkt gedrag met een lage waarschijnlijkheid. Door middel van verschillende experimenten onthulde hij dat gewenste resultaten ons kunnen helpen gewenste gewoonten aan te leren, een concept dat hondenexperts vandaag de dag nog steeds toepassen.
Hoe werkt het?
Premack definieerde het Premack-principe (of de differentiële waarschijnlijkheidshypothese) als volgt: “Elke reactie A zal elke andere reactie B versterken, als en slechts als de onafhankelijke snelheid van A groter is dan die van B.”1 Meer waarschijnlijk gedrag (dat wil zeggen dingen die de hond wil doen) kan minder waarschijnlijk gedrag versterken (dingen die u wilt dat uw hond doet).
Het idee is dat gedrag ander gedrag kan bevorderen. Afhankelijk van de omstandigheden zullen sommige gedragingen wenselijker zijn dan andere. U kunt dit onderscheiden door de activiteiten te vinden waar honden het meest van genieten. In essentie zijn het gedragingen die ze vaker of met meer bereidheid zullen vertonen dan anderen.
Honden hebben een hiërarchie van gedragingen die andere reacties kunnen versterken of verzwakken, afhankelijk van waar ze in dit spectrum met lage waarschijnlijkheid/hoge waarschijnlijkheid vallen. Als een hond het ene gedrag sneller vertoont dan het andere, kan dit een bekrachtiger zijn voor dat andere gedrag. Het kan ook andersom werken. Een gedrag met een lagere waarschijnlijkheid kan een onmiddellijk voorafgaand gedrag met een hogere waarschijnlijkheid bestraffen om het minder waarschijnlijk te maken.
Reactie deprivatie
De volgorde van gedrag met een hoge en een lage waarschijnlijkheid kan veranderen als honden zich tevreden of ontevreden voelen. Een concept gerelateerd aan het Premack-principe, de responsdeprivatietheorie genaamd, suggereert dat gedrag A gedrag B kan versterken als de hond beperkte toegang heeft tot gedrag A. Het gewenste gedrag is afhankelijk van het minder gewenste gedrag. Als een hond bijvoorbeeld geen eten krijgt (iets wat trouwens nooit mag gebeuren), is de kans groter dat hij iets gaat doen als dit betekent dat hij wel te eten krijgt.
Bij elk gedrag hebben honden een basisprestatieniveau dat ze zullen vertonen als ze open toegang hebben tot het gedrag. Een hond kan bijvoorbeeld 10 minuten aan de grond snuffelen als hij daar onbeperkte toegang toe heeft. Reactiedeprivatie geeft aan dat het weerhouden van snuiven hun verlangen ernaar kan behouden (aangezien ze niet voldoen aan hun basislijn, of ‘gelukspunt’, voor snuiven). Snuiven kan dan een minder wenselijk gedrag versterken doordat het een contingentie is.
Het onderdrukken en onthouden van reacties zijn essentieel om de motivatie van een hond voor het ene gedrag boven het andere te behouden. Als een hond het ene meer doet dan het andere met vrije toegang tot beide, kan overmatige toegang tot het meest wenselijke gedrag ervoor zorgen dat dit minder versterkend is voor de hond.
Honden houden van lekkers, maar zullen er uiteindelijk genoeg van krijgen als je ze te veel geeft. Het opeten ervan kan dan gedrag met een lagere waarschijnlijkheid worden, waardoor het minder motiverend wordt bij het uitvoeren van opdrachten en andere gewenste acties. Wanneer u het Premack-principe gebruikt, betekent het handhaven van gedrag met een hoge waarschijnlijkheid dat u het beperkt, zodat uw hond er meer van wil.
Contingentie en veranderingen in gedragsvoorkeuren
De hiërarchie van gedragswaarschijnlijkheid kan van minuut, uur of dag naar de volgende verschuiven. Het hangt ervan af welk gedrag uw hond kan bevredigen en welk gedrag u onderdrukt. Een hond met een volle buik zal minder gemotiveerd zijn om eten te eten dan een hongerige hond, en een hond die een uurtje heeft rondgesnuffeld zal minder gemotiveerd zijn om het te blijven doen dan een hond die helemaal niet naar buiten is geweest.
Het bevredigen of ontnemen van bepaald gedrag heeft vervolgens invloed op het werk dat een hond bereid zal zijn te doen. Elk gedrag heeft een “gelukspunt”, een hoeveelheid tijd die de hond eraan zal besteden als hij er vrije toegang toe heeft. Een hond kan bijvoorbeeld tevreden zijn met een uur eekhoorns achtervolgen, maar slechts 15 minuten touwtrekken.
U kunt zien hoe gedrag in waarschijnlijkheid kan veranderen door u bewust te zijn van deze gelukspunten en hoeveel uw hond tevreden is.
Waar wordt het Premack-principe gebruikt?
Het Premack-principe is van toepassing op tal van werk- en gezelschapsgedragingen. Het kan honden motiveren bij geurdetectie, zoek- en reddingsacties en andere cruciale professionele capaciteiten of tijdens sporten, zoals Schutzhund of behendigheid.
Wanneer eigenaren het Premack-principe adopteren, verschijnen er overdag regelmatig hondentrainingsmogelijkheden. Impulstraining omvat het. ‘Leren verdienen’ staat centraal. Als je een uitdagend werkras traint, zoals een Siberische Husky, is dit een uitstekende manier om leiderschap te vestigen en van focus een kerngewoonte te maken. Wanneer u de favoriete activiteiten van uw hond begrijpt, kan het Premack-principe deze leuk en productief maken.
Een voorbeeld van het Premack-principe dat aan het werk is, is de manier waarop u het terugroepen traint en gebruikt in het hondenpark. Je hond wil graag met andere honden spelen. Als u een terugroepactie uitvoert en ze in de auto stopt, bestraft u het gewenste gedrag met gedrag met een lage waarschijnlijkheid. Als u daarentegen een terugroepactie uitvoert en uw hond iets lekkers geeft en hem vrijlaat om verder te spelen, versterkt u de terugroepactie en is de kans groter dat uw hond dit later zal doen.
Hoe kunt u het Premack-principe gebruiken?
Het Premack-principe werkt met de natuurlijke driften van een hond en stimuleert talloze mogelijkheden om goed gedrag te belonen. Houd uw hond in de gaten en noteer de activiteiten waar hij het meest van geniet. Enkele van de topactiviteiten voor veel honden zijn:
- Snuffelen tijdens een wandeling
- Speelgoed achtervolgen
- Touwtje spelen
- Zwemmen
- Spelen met andere honden of kinderen
- Ga wandelen, joggen of wandelen
- Gaten graven
- Hoeden
- Huisdieren knuffelen of ontvangen
- Buikwrijvingen of -massages krijgen
- Het ontvangen van lof
- Lekkere lekkernijen eten
Concentreer u niet op gedrag waarvan u niet wilt dat uw hond het uitvoert. Door te kalmeren of een zitje te nemen, krijgen ze niet de kans om door afval te graven of in een bankkussen te scheuren. Gebruik alleen positief verrijkingsgedrag om juist gedrag aan te moedigen, of het nu gaat om beleefd zitten terwijl u op hun eten wacht, loslopend wandelen of kalm blijven als een vreemde op de deur klopt.
Blijf consistent met de manier waarop u gedrag met een hoge waarschijnlijkheid als beloning aanbiedt. Beperkte toegang maakt ze aantrekkelijker voor uw hond, dus zorg ervoor dat u leuke activiteiten elke keer als trainingsbeloning gebruikt. Bied ze niet aan als uw hond niet aan uw eisen voldoet. Door ze afhankelijk te maken van gedrag met een lagere waarschijnlijkheid, zoals aandacht schenken, kalm blijven of een commando uitvoeren, maak je die meer wenselijke acties automatisch, waardoor hun waarde als bekrachtiger van minder leuk of wenselijk gedrag toeneemt.
Conclusie
Het Premack-principe geeft ons een breder perspectief op training en laat zien hoe vaak mogelijkheden voor positieve bekrachtiging voorkomen. Het benadrukt het win-win-aspect van praktijkopleiding. Als onze honden doen wat we vragen, krijgen ze wat ze willen, en iedereen profiteert van gelukkiger relaties en een meer bevredigende routine.
