Gedrag- Een vogel opvoeden.

[Ingrid]

Een vogel opvoeden
     
Bron: Pakara Magazine, nummer 4 van 2003  
door: Rebecca Sweat
Vertaling door Esther Wijga  
 
     
Het kan gebeuren dat je vogel dingen doet die niet acceptabel zijn. Hij kan bijten, op je meubels zitten kauwen of schreeuwen omdat hij uit zijn kooi wil. Wellicht heb je moeite met je vogel en gedraagt hij/zij zich niet fatsoenlijk en duurt het al weken, maanden of zelfs jaren. Oplossen van gedragsproblemen is vaak makkelijker gezegd dan gedaan! Het kan moeilijk zijn te weten wat er moet gebeuren om het probleem op te lossen. We reageren zonder te weten vaak verkeerd, zodat de situatie niet verbetert of zelfs averechts werkt.
 
Verkeerde opvoeding
De meeste voorkomende fout bij het opvoeden van vogels is dat de eigenaar ongemerkt het gedrag verslechtert. Bijvoorbeeld: Als je vogel schreeuwt en je meteen naar hem toe rent en zegt dat hij stil moet zijn, ben je eigenlijk je vogel aan het belonen voor het schreeuwen. De vogel schreeuwt namelijk om jouw aandacht en die krijgt hij als je naar hem loopt en schreeuwt of vloekt. Hierdoor moedig je de vogel aan terug te schreeuwen.

Bijten is een ander gedrag wat vaak beloond wordt. Door direct de bijtende vogel naar zijn kooi of standaard brengen, leert de vogel een effectief middel om met rust gelaten te worden. Ook wanneer je vogel een ander bijt, zul je automatisch de vogel weghalen bij die persoon. Zo leert je vogel om, wanneer hij een nieuwe persoon bijt, bijten de snelste manier is om bij zijn geliefde persoon terug te worden gezet.

Een andere verkeerde manier is om een vogel te straffen lang nadat hij iets heeft uitgehaald! Wanneer je bijvoorbeeld een keer thuis komt van werk en je merkt dat je vogel de bekleding van de stoel heeft kapot gemaakt omdat hij daar nog nét bij kon. Vervolgens schreeuw je tegen je vogel en maakt een hele scène. De vogel zit echter inmiddels rustig in zijn kooi, doet niets verkeerd en snapt niet wat je bedoelt. Hij weet niet dat je boos bent omdat hij een gat in je stoel heeft gekauwd, want dat had hij namelijk al uren geleden gedaan. Straffen kan alleen als je de vogel op heterdaad betrapt.

Verwarrende signalen
Soms zenden mensen verschillende signalen naar hun vogels. Een eigenaar kan op de ene dag zijn vogel een uitbrander geven, maar de volgende dag, wanneer de vogel hetzelfde doet, te moe zijn om in actie te komen. Wanneer je niet consequent bent, weet je vogel niet wat hij van je kan verwachten of wat je van hem wilt. Je kunt niet steeds de regels veranderen, want dan zal de vogel simpelweg opgeven.

Straffen
Een mogelijke eerste reactie is om te slaan omdat je vogel iets stouts doet, maar een vogel slaan als straf leert de vogel om bang te zijn voor je handen. De handen vallen uit zijn ogen zonder reden aan en hij weet niet dat je hem een tik op zijn snavel geeft omdat hij beet. Als je je vogel slaat zal hij de afstraffing met jou associëren en misschien weigeren om de volgende keer op je hand te gaan zitten. Slaan is daarom uit den boze.
Een vogel in zijn eentje ergens opsluiten, dingen naar zijn kooi gooien, een doek over de kooi doen, speelgoed en snoepjes weghalen, uit woede gaan schreeuwen, zijn straffen die niet alleen onmenselijk zijn en onacceptabel, maar laten ook niet het juiste gedrag zien.

Hoe zit het met het natspuiten van je vogel als een correctie? De meeste gedragstherapeuten geloven dat het natspuiten van een vogel alleen voor plezier mag worden gedaan. Je zult je vogel in de war maken als je hem de ene keer voor straf natspuit en de volgende keer hetzelfde doet als beloning.
Met bovenstaande voorbeelden zal de situatie eerder verslechteren en nieuwe problemen veroorzaken. Jouw vogel zal eerder gestresst raken, nerveus worden of in een hoek van zijn kooi gaan zitten, in plaats van op zijn gemak zijn of blij zijn als je thuiskomt. De vogel zal in de war raken over wat er van hem verwacht wordt, de spanning in je huis zal toenemen en de relatie met je vogel zal hieronder lijden.

De juiste opvoeding
Geen enkele vogeleigenaar zou bijten, vernielend gedrag, overmatig schreeuwen of ander ongewenst gedrag toe moeten laten. De vogel hoeft zich ook niet rot te voelen als hij straf krijgt. Met de juiste opvoedingsmethode zullen zowel eigenaar als vogel zich lekker voelen. Hieronder wat suggesties:

Een verbaal commando:
Het meeste verkeerde gedrag van de vogel kan gestopt worden en zelfs positief veranderen met behulp van verbale commando\'s zoals: "nee", "zachtjes" en "hou op." Zeg deze op een kalme en vastberaden toon, niet schreeuwen of harder gaan praten. Dit kan weer leiden tot terug schreeuwen, wat je juist net af wilt leren. Sommige vogels raken ook aardig onder de indruk van een boze blik.

Een afleidingsmanoeuvre:
Wanneer je vogel iets onacceptabels doet en je betrapt hem op dat moment, dan kun je vaak het gedrag onderbreken. Wanneer je vogel op meubels begint te kauwen kun je de volgende dingen doen: klap je met je handen, laat een fietsbel horen, stamp op de grond of klap een liniaal of krant tegen de tafel. De afleiding moet kort en plotseling zijn, net genoeg om de vogels te laten schrikken en hem te laten ophouden. Maak het geluid niet te hard zodat hij bang wordt en van zijn stok valt.

Stoppen met bijten:
Als je vogel bijt wanneer hij op je hand zit, schudt dan een beetje met je pols ("aardbeving"). Hij zal daardoor afgeleid zijn en zijn gedrag is zo verstoord. Let wel op: het schudden met de pols/hand moet niet zo erg zijn dat hij bang wordt om de volgende keer op je hand te komen zitten.

Een time-out:
Een andere goede correctie is om je vogel een time-out te geven. Wanneer hij bijvoorbeeld op je schilderij zit te kauwen zeg je "hou op". Als de vogel vervolgens doorgaat, zeg dan "Time- out" en neem dan de vogel, zonder verder wat te zeggen, mee naar een andere ruimte waar hij voor 2 minuutjes alleen moet zijn (niet te lang). Let op: Breng hem ergens in een ruimte die veilig is voor de vogel en niet in zijn kooi. In zijn kooi moet hij zich prettig voelen en die mag niet hiervoor gebruikt worden. Wanneer het voorbij is, zeg dan "oké" en neem hem mee terug en ga vervolgens doen waar je mee bezig was. Op deze manier leert hij dat, wanneer hij dingen doet die niet mogen, hij een time-out krijgt.

Op het juiste moment straffen:
Om een correctie te laten werken, moet het op exact het juiste moment gebeuren. Bijvoorbeeld; een vogel moet onderbroken worden wanneer hij zijn bek open wil doen om aan het meubilair te gaan zitten kauwen. Dit kan niet nadat hij wat heeft gedaan, want zelfs als je een aantal seconden te laat bent, zal de vogel de correctie waarschijnlijk niet begrijpen. Want wanneer je te lang wacht weet hij niet waarvoor hij gestraft wordt. Hij kan namelijk net van plan zijn om dan zijn verenpak te poetsen en dat willen we niet afleren!

Een alternatief aanbieden:
Denk niet dat het gedrag van jouw vogel zal verbeteren met alleen maar straf. Nadat je hebt verteld wat je niet wilt, moet je laten zien wat je wel wilt. Bijvoorbeeld wanneer je vogel op meubels zit te bijten, haal hem daar dan weg en neem hem mee naar zijn zitstok met zijn leuke speeltjes. Wanneer hij dan daarop gaat kauwen, zeg dan "brave vogel". Altijd belonen van goed gedrag! Ook een vogel vindt het heerlijk een complimentje te krijgen.

Consequent zijn:
Elke persoon in het gezin moet weten wat de regels zijn voor de vogel en deze consequent toepassen. Denk eens in hoe verwarrend het kan zijn voor de vogel als de ene persoon schreeuwt wanneer hij teveel lawaai maakt terwijl een ander hem zijn favoriete snoepje geeft om hem stil te krijgen. En de volgende doet de doek over de kooien negeert hem voor de rest van de middag. Een vogel zal in de war zijn in deze situatie en geen flauw idee hebben wat goed of fout gedrag is. Ook zou hij niet begrijpen voor welk gedrag hij beloond of gestraft wordt. De vogel zal heel content zijn als de regels hetzelfde zijn van dag tot dag en bij elke persoon in huis.

Eerlijk zijn:
Het is belangrijk om eerlijk te zijn, de vogel mag wel een opvoeding krijgen, maar daar tegenover heeft hij ook recht op een aantal zaken: Laat je vogel dan ook een aantal uren uit zijn kooi op zijn T-standaard of speelstok. En liefst dagelijks op zijn minst één uur persoonlijke aandacht van jou. Als je je vogel genoeg aanbiedt om mee te spelen, genoeg speelruimte geeft en tijd maakt om met hem te spelen, zodat hij de benodigde beweging krijgt, zal hij waarschijnlijk een beter gezelschapsdier zijn en zal hij minder gecorrigeerd moet worden als een vogel die de hele dag in zijn kooi zit opgesloten en niks te doen heeft.

Houd in gedachten dat wat jij ziet als verkeerd gedrag, zoals kauwen en schreeuwen, voor de vogel volledig natuurlijk gedrag is. Het helpt om hem dagelijks een periode te geven waar op hij een heleboel kabaal mag maken. Mijn eigen kaketoe vindt het heel leuk om tussen 4 en 7 uur \'s middags elke dag veel lawaai te maken. We zetten dan zijn favoriete muziek op waarop hij kan zingen en dansen. Zo krijgt hij het uit zijn systeem, zo gezegd, en hij schreeuwt de rest van de dag niet.
Geef je vogel verscheidene speeltjes waar op gekauwd mag worden. Je kunt zelfs improviseren met dingen rondom het huis zoals bijvoorbeeld kleine stukjes karton of papier, karton uit de keukenrol, takken uit het park..

Focus op de positieve dingen:
Let op je vogel wanneer hij goed gedrag toont, niet alleen als hij kattenkwaad uit haalt en beloon hem daarvoor.Eén van de grootste problemen is dat we snel geneigd zijn om consequent te reageren op slecht gedrag. Dan reageren we meteen. Het doet veel meer goed als we op de vogel reageren als hij goed gedrag vertoont en hem daarvoor belonen.
Als je bijvoorbeeld een uur aan de telefoon zit en je vogel is de hele tijd stil, wanneer je klaar bent, meteen de vogel vertellen "oh, wat was je braaf" of "bedankt dat je me hebt laten praten." Een aai, een knuffel, een verbale beloning zoals "brave vogel" of paar minuutjes individueel contact zijn hele belangrijk voor je vogel en doen een hoop goed.

Voor elke keer dat je je vogel straft dien je hem daarvoor 10 keer te belonen. Voor op de hand stappen met de commando "stap op", een gezonde hap eet, voor braaf zelf stil zitten spelen, voor netjes op je knie zitten of voor het mooie melodietje fluiten of zingen.
De uitdaging is voor ons vogeleigenaren om meer op onze vogel te letten. Dan kunnen we hem belonen voor alle goede dingen die hij doet en niet simpel kortaf straffen als hij iets stouts doet.
Probeer je negatieve interacties met je vogel te minimaliseren. Je vogel moet zich op zijn gemak bij je voelen, vinden dat jij hem een comfortabel leven geeft. Weten dat je geïnteresseerd in hem bent en hem geeft wat hij wil binnen de regels van het gezin!

[Goofie]

Hoi Ingird,

Wat een handig stuk is dit zeg! Er staan een heleboel nuttige tips in, dank je wel hiervoor!  :)

Groetjes, Debbie

[Jojo]

Hallo,

Ik heb met veel pleizer het bovenstaande gelezen.
Ik ben helaas bang dat er geen uizonderingen genoemd worden, want volgens mij is Nino van mij 1 van die uitzonderingen.

Bijten: de aarbeving doen: nog harder bijten, anders val ik er af!
Aan meubels knagen: Al laat ik een bom ontploffen..... Nino kijkt niet op of om!!
Hem een standje geven door heel zachtjes iets te zeggen: Gaat íe gezellig tegen je piepen, vind het allemaal wel erg gezellig als er tegen hem gepraat word.

Je wilt ook niet weten hoe vaak we van alles geprobeerd hebben....... het is en blijft een parkietje met een eigen menig en daar verandert niets en niemand wat aan volgens mij.
Maar daarom is het wel lachen al je dan de goedbedoelde tips leest!

Ik hen nu Paco van 2 maanden, misschien dat het wel bij deze werkt!

Groeten,
Jojo

[Anita & Marisa]

Haha, parkieten hebben inderdaad een sterke eigen wil en eigen mening, dit herkennen we helemaal  :lol:
Hierom zijn ze ook zo leuk en zijn we helemaal verliefd op ze geworden  :wink:  :D

[Bastaerdt]

Goede tips, ik zal ze zeker in acht nemen.. Echter, ben ik ook van mening dat men een parkiet (en waarschijnlijk elke ander vogel) moet leren kennen. Ze kunnen dwars zijn als ik weet niet wat. Mijn parkiet is nu 5 maandjes en "ZWAAR" dwars.... Al deze tips \'probeer\' ik te handhaven, maar dan nog is het af en toe een strijd.... Bijten... Oh yeah.. Maar gelukkig doet het geen zeer, het lijkt bijna of hij een spel aan het spelen is.. Niet toegeven blijkt te werken maar ook het vogeltje in z\'n waarde laten vindt hij fijn.  Het blijft    \'finger_spitzen_geful\'    OFZO.......

Het beestje praat ook tegen je, geweldig... Al versta ik het niet letterlijk... toch begrijp ik hem (een beetje). Al met al zijn het bijzondere diertjes met echte buien. Soms Sjagerijnig (hoe schrijft men dat??) en de andere keer vrolijk...Leuk hoor!!

:D  :D  :D

[Jorijn]

Goede tips ja..
Opzich heb ik geen problemen met mijn parkietjes :D

En je parkietje kan voor de lol bijten om een spelletje te spelen maar besef je ook dat dit kan uitlopen tot echt bijten?  8)

[Ingrid]

Hoi JoJo,

Je moet het net zo zien als kinderen, een algemene richtlijn mbt de opvoeding betekent niet dat het voor elk parkietje zo geldt. Tuurlijk zijn er altijd uitzonderingen en sommige tips die genoemd worden in het artikel zullen niet werken :wink:. Vaak gaat er langere tijd overheen voordat het resultaat heeft.
Ik wil niet afdoen aan het feit dat jij ondanks je pogingen dingen af te leren, het geen resultaat heeft gegeven. Zelf heb ik hier ook 2 eigenwijsjes rondfladderen die zich niet snel van iets aantrekken. Vooral het gordijn hangen blijft geweldig.....maar de aanhouder wint.

Voor mij is de meest goede tip uit het artikel toch wel het positieve gedrag belonen. Men is over het algemeen sneller geneigd het minder positieve gedrag te zien en daarop te reageren. Niet alleen bij dieren, maar zeker ook bij mensen :wink:.

Gr. Ingrid

[Jojo]

Hoi Ingrid,

Bedankt voor je reaktie.
Het gedrag is inderdaag hetzelfde als van een klein kind en consequent opvoeden is dan heel belangrijk.
Maar toch heb ik het met Nino maar een beetje op gegeven hoor.
We hebben een hele mooie, antieke kast, met 2 van die spiegeltjes voorop.
Geweldige plaats om te zitten en om dan vervolgens de randen kaal te pikken en onze kast te verknallen!
Nu hebben we van folie een paar proppen gemaakt om die te kunne gooien en wat denk je..........
pas bij prop 4 komt er wat beweging in en als de proppen op zijn vliegt ze weg!. ( we gooien niet gericht op haar hoor!!!!)
Ze neemt gewoon een loopje met je!
Pas zat ik thuis met een gekneusd onderbeen ( lang leve de sneeuw!!!) en dan is het net alsof ze weet dat ik weinig kan en dan gaat ze kattekwaad uithalen.
Stiekem moet ik daar ook verschrikkelijk om lachen hoor, zo\'n klein koppie en dan zo slim.
Ik vind het helemaal geweldig en geniet er iedere dag weer van.
En zo laat je je consequente gedrag weer wegzakken.......

Groeten,
Jojo

[speedytje]

Mijn parkiet bijt altijd op mijn hand! Nu weet ik wat ik moet doen...
Super topic

[speedy]

Het gaat inmiddels al helemaal goed met Speedy! 1 keer bijten het aardbevingtje en klaar was het bijten!  

[Stijn]

Mijn 2 vogeltjes zijn ook erg bijtgraag. Bedankt voor de tips.

Groetjes Stijn Dodo en Koko

[Siempke]

Wat een goed stuk 
Hier zullen we zeker wat aan hebben op dit forum